Toàn quốc 3 dấu hiệu trẻ thiếu vi chất mà nhiều Mẹ dễ bỏ qua!

Trong quá trình tư vấn dinh dưỡng nhi, tôi thường gặp những trường hợp trẻ vẫn ăn đủ bữa, tăng cân chậm nhưng lại hay ốm vặt, quấy nhiệu hoặc biếng ăn kéo dài. Khi kiểm tra, kết quả cho thấy phần lớn nguyên nhân đến từ thiếu vi chất dinh dưỡng – những “mảnh ghép nhỏ” về dinh dưỡng lại có vai trò lớn trong phát triển thể chất và trí tuệ.
Dưới đây là 3 dấu hiệu phổ biến mà cha mẹ nên nhận biết sớm.

1. Móng tay yếu, tóc rụng, da tái nhợt
Đây là nhóm dấu hiệu thường gặp khi trẻ thiếu sắt và kẽm – hai khoáng chất thiết yếu cho máu và sự tái tạo tế bào.

• Trẻ có thể bị móng tay mỏng, dễ gãy, tóc khô xơ, da tái hoặc xanh hơn bình thường.
• Một nghiên cứu tại Việt Nam ghi nhận: trong nhóm trẻ 6 tháng – 5 tuổi, tỷ lệ thiếu sắt là 36,8% và thiếu kẽm là 28,6% (nguồn: Tạp chí Y học Việt Nam, 2023)
• Kết quả tương tự được ghi nhận trong nghiên cứu tại Pakistan, khi trẻ suy dinh dưỡng có nguy cơ thiếu kẽm cao gấp gần 4 lần so với trẻ bình thường

Cách bổ xung: Thêm vào thực đơn thịt đỏ, trứng, hải sản nhỏ, đậu nành, ngũ cốc nguyên cám; đồng thời tăng rau củ quả giàu vitamin C (cam, bưởi, súp lơ) để giúp hấp thu sắt tốt hơn.

2. Trẻ hay ốm vặt, hồi phục chậm sau bệnh
Nếu bé thường xuyên cảm, ho hoặc dễ mệt sau khi khỏi bệnh, mẹ nên nghĩ đến khả năng thiếu kẽm, vitamin A hoặc sắt – ba vi chất giữ vai trò điều hòa miễn dịch.

• Theo nghiên cứu của Viện Dinh dưỡng Quốc gia Hoa Kỳ, tỷ lệ thiếu vi chất ở trẻ em Việt Nam vẫn ở mức cao, đặc biệt là vitamin A và kẽm.
• Thiếu những chất này khiến hệ miễn dịch hoạt động kém, khiến trẻ dễ mắc bệnh hơn và khó phục hồi.

Cách xử lý: Bổ sung thực phẩm giàu vitamin A (bí đỏ, cà rốt, trứng gà, gan), kết hợp thực phẩm chứa kẽm tự nhiên như tôm, cua, thịt nạc, đậu. Đừng quên xen kẽ hoa quả tươi giúp trẻ hấp thu tốt hơn, bổ sung thêm khoáng chất cần thiết.

3. Ăn được nhưng vẫn chậm lớn, hay mệt mỏi hoặc kém tập trung
Đây là dấu hiệu liên quan đến thiếu nhóm vitamin B và vitamin D, những chất tham gia vào quá trình chuyển hóa năng lượng và phát triển hệ thần kinh.

• Một khảo sát tại Tây Âu cho thấy có tới 22,8% trẻ thiếu vitamin D và 11,8% trẻ thiếu sắt, dù phần lớn có chế độ ăn được xem là cân bằng. (Nguồn: Thư viện y học quốc gia Hoa Kỳ)
• Thiếu các vitamin này khiến trẻ dễ uể oải, thiếu tập trung, chậm tăng chiều cao dù khẩu phần ăn đủ lượng.

Cách bổ xung: Cho trẻ tắm nắng sáng sớm 10–15 phút, bổ sung thực phẩm chứa vitamin B (trứng, cá, ngũ cốc, rau xanh, sữa chua), hạn chế thức ăn chế biến sẵn để tránh mất cân bằng vi chất.
👩‍⚕️ Lời khuyên từ chuyên gia dinh dưỡng

• Theo dõi biểu đồ tăng trưởng (cân nặng, chiều cao) đều đặn mỗi tháng để nhận biết sớm bất thường.
• Đưa trẻ khám dinh dưỡng định kỳ 6 tháng/lần, đặc biệt khi có dấu hiệu biếng ăn hoặc hay ốm.
• Lựa chọn thực phẩm sạch, nông sản sạch…. có truy xuất nguồn gốc rõ ràng – vì ngay cả khi ăn đủ nhóm chất, việc hấp thụ vi chất vẫn phụ thuộc vào độ an toàn và tự nhiên của nguồn thực phẩm.

🌱 Lời kết
Thiếu vi chất là tình trạng “ẩn” – khó thấy nhưng ảnh hưởng lớn đến sức khỏe của trẻ. Một vài thay đổi nhỏ trong thói quen ăn uống và quan sát kỹ hơn hàng ngày có thể giúp cha mẹ nhận biết sớm, từ đó kịp thời điều chỉnh chế độ dinh dưỡng.

Mỗi bé là một cơ thể riêng biệt, vì vậy thay vì lo lắng, hãy lắng nghe những tín hiệu nhỏ mà cơ thể con gửi tới. 💚