Cao răng là một chất lắng cặn tự nhiên của những muối vô cơ như canxi carbonat và phosphate kết hợp với cặn lỏng (mảnh vụn thức ăn, các chất bẩn trong môi trường miệng) , vi khuẩn, vỏ các tế bào biểu mô, sự tích luỹ sắt của máu, bám rất chặt vào bề mặt răng hay dưới bờ lợi (thường gọi là vôi răng) .
Sau khi nhai khoảng 15 phút sẽ có một lớp màng mỏng bám trên bề mặt răng. Nếu màng này không được làm sạch thì nhiều vi khuẩn sẽ kéo đến và tích luỹ ngày một dày hơn, gọi là mảng bám.
Có một nghiên cứu tìm ra khoảng 70% trọng lượng mảng bám là vi khuẩn, tức trong 1mg mảng bám (tương đương với đầu đũa) chứa hơn một tỉ vi khuẩn.
Khi mảng bám còn nhẹ, có thể làm sạch trên bề mặt răng với tăm hoặc chỉ nha khoa. Nhưng khi tồn tại lâu dài, mảng bám vôi hoá do hợp chất muối có trong nước và cặn mềm sẽ trở nên cứng, bám rất chặt vào bề mặt răng hoặc dưới mép lợi, gọi là cao răng (chân răng) . Đến thời điểm hiện tại chỉ có bác sĩ mới có thể làm được với những dụng cụ này.