Số liệu thống kê của Trung tâm Quan trắc môi trường Việt Nam đã cho thấy nồng độ bụi mịn pm 2.5 và bụi mịn pm 1.0 trong không khí tại khu vực Hà Nội và TP.HCM đang ở mức báo động, vượt ngưỡng tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế thế giới WHO và có khả năng ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe con người.
1. Bụi mịn pm 2.5 là gì?
Bụi là danh từ chỉ 1 hỗn hợp phức tạp chứa các hạt vô cơ và hữu cơ ở dạng lỏng hoặc rắn, với khả năng bay lửng lơ trong không khí. Bụi hay hợp chất có trong bụi được gọi chung là Particulate Matter, ký hiệu pm.
Chắc hẳn nhiều người chưa từng nghe và ko biết bụi mịn pm 2.5 là gì và nó ảnh hưởng như thế nào đến sức khỏe. Giải thích về vấn đề này, giới chuyên môn định nghĩa bụi mịn pm 2.5 là các hạt bụi lí tí có trong không khí có kích thước 2,5 micron trở xuống (so với sợi tóc con người thì nó nhỏ hơn khoảng 30 lần). Bụi mịn pm 2.5 được hình thành từ các chất như nitơ, carbon và các hợp chất kim loại khác.
Khi nồng độ bụi mịn pm 2.5 trong không khí ở ngoài trời nâng cao lên thì sẽ làm cho ko khí bị mờ đi và tầm nhìn bị giảm trông giống như sương mù. Bụi mịn pm 2.5 có thể dễ dàng thâm nhập vào cơ thể con người thông qua đường hô hấp và gây nên 1 số bệnh nguy hiểm như đột quỵ, tim mạch, ung thư….Người thường xuyên phải tiếp xúc với bụi mịn có thể gặp phải các vấn đề về sức khỏe như hắt hơi, sổ mũi, khó thở, khô mắt…khi tiếp xúc lâu dài thì sẽ khiến cho gia tăng tỷ lệ giảm chức năng phổi, viêm phế quản mãn tính và tăng tỷ lệ tử vong do ung thư phổi và bệnh tim ở người bệnh. Theo thống kê thì mỗi năm, bụi mịn pm 2.5 có thể tăng 10 μg / m3, đồng nghĩa với việc số bệnh nhân cấp cứu vì bệnh cao huyết áp sẽ nâng cao 8% và những bệnh về tim mạch cũng nâng cao lên đáng kể.
Ngoài những mối nguy hiểm nói trên thì bụi mịn pm 2.5 còn được mệnh danh là sát thủ có thể thúc đẩy, làm đẩy nhanh quá trình tiến triển của bệnh xơ gan và làm cho nâng cao nguy cơ mắc bệnh chuyển hóa và rối loạn chức năng gan, góp phần vào sự phát triển của bệnh tiểu đường.
2. Bụi mịn pm 1.0 là gì?
Hiểu một cách đơn giản thì bụi mịn pm 1.0 là các hạt bụi dạng lỏng, hoặc rắn trôi nổi ngoài không khí. Chữ PM là viết tắt của chữ tiếng Anh – Particulate Matter, có ý nghĩa là chất dạng hạt (rắn hoặc lỏng). Chỉ số 1.0 là chỉ số kích tấc các hạt với đường kính nhỏ hơn hoặc bằng một micromet. Bụi mịn pm 1.0 (dưới 1 μm) đã xuất hiện tại nước ta từ vài năm trở lại đây, nhất là vào các ngày nhiệt độ xuống thấp hoặc ko khí khô.
Ngoài bệnh khả năng gây ra những bệnh lý về hô hấp, thì bụi mịn pm 1.0 còn có thể tấn công vào phế nang, vượt qua vách ngăn khí – máu của người bệnh để đi vào hệ tuần hoàn và gây bệnh, thậm chí còn có thể ảnh hưởng tới hệ thống thần kinh và gây ảnh hưởng đến cấu trúc của ADN, gây bệnh về tâm lý và giảm trí nhớ nghiêm trọng cho người bệnh.
3. Bụi mịn pm 2.5 và pm 1.0 gây ra các tác hại khôn lường
Nghiên cứu của Cơ quan nghiên cứu ung thư quốc tế IARC và Tổ chức Y tế thế giới WHO đã cho thấy mối tương quan đồng thuận giữa chừng độ ô nhiễm không khí với tỷ lệ người mắc ung thư trong vài năm trở lại đây. Cụ thể, ví như mật độ bụi mịn pm 1.0 có trong không khí tăng lên 10μg/m3 thì tỷ lệ ung thư cũng sẽ nâng cao 22%, và mật độ bụi mịn pm 2.5 tăng thêm 10 μg/m3 thì tỷ lệ ung thư phổi sẽ tăng tới 36%.
Bụi mịn pm 2.5 và pm 1.0 thâm nhập vào cơ thể người thông qua hệ thống hô hấp lúc con người hít thở, tùy vào kích tấc của hạt bụi thì chừng độ thâm nhập sẽ có sự khác nhau. Trong khi bụi mịn pm 1.0 đi vào cơ thể qua đường dẫn khí và tích tụ lại trên phổi, thì bụi mịn pm 2.5 lại nguy hiểm hơn vì chúng có thể luồn lách vào các túi phổi, tĩnh mạch phổi và thâm nhập vào hệ tuần hoàn máu của người bệnh.
Cơ thể người có sự tích tụ bụi mịn pm 2.5 và bụi mịn pm 1.0 trong thời gian dài sẽ làm cho tăng nguy cơ phát bệnh ở hệ thống tim mạch, hô hấp, tuần hoàn và cả hệ sinh sản.
4. Làm thế nào để bảo vệ sức khỏe lúc không khí bị ô nhiễm?
Để có thể bảo vệ sức khỏe của bản thân và gia đình khỏi mối liên hệ giữa ô nhiễm ko khí và gia tăng ung thư thì việc thứ 1 là nên giảm triệt để những căn nguyên sinh ra và phát tán bụi. Đồng thời ưu tiên tiêu dùng các phương tiện giao thông có nhiên liệu thân thiện với môi trường.
Song song với đó, nên phủ xanh môi trường sống và nâng cao ý thức bảo vệ môi trường ở mỗi người, cộng đồng. Nếu không cần thiết thì hãy tránh xa các nguồn gây ô nhiễm không khí, lúc ra đường thì hãy đeo khẩu trang.Ngoài ra, cũng buộc phải tăng hệ thống miễn dịch bằng phương pháp lên kế hoạch ăn uống với khẩu phần ăn giàu chế độ dinh dưỡng, rau xanh, trái cây giàu vitamin…để giúp hình thành và duy trì lớp niêm mạc ở đường hô hấp và đường tiêu hóa, giúp cơ thể có thể chống lại thương tổn tế bào, nâng cao cung cấp oxy cho tế bào.
Nguồn: https://med.mlife.com.vn/bui-min-la-gi
1. Bụi mịn pm 2.5 là gì?
Bụi là danh từ chỉ 1 hỗn hợp phức tạp chứa các hạt vô cơ và hữu cơ ở dạng lỏng hoặc rắn, với khả năng bay lửng lơ trong không khí. Bụi hay hợp chất có trong bụi được gọi chung là Particulate Matter, ký hiệu pm.
Chắc hẳn nhiều người chưa từng nghe và ko biết bụi mịn pm 2.5 là gì và nó ảnh hưởng như thế nào đến sức khỏe. Giải thích về vấn đề này, giới chuyên môn định nghĩa bụi mịn pm 2.5 là các hạt bụi lí tí có trong không khí có kích thước 2,5 micron trở xuống (so với sợi tóc con người thì nó nhỏ hơn khoảng 30 lần). Bụi mịn pm 2.5 được hình thành từ các chất như nitơ, carbon và các hợp chất kim loại khác.
Khi nồng độ bụi mịn pm 2.5 trong không khí ở ngoài trời nâng cao lên thì sẽ làm cho ko khí bị mờ đi và tầm nhìn bị giảm trông giống như sương mù. Bụi mịn pm 2.5 có thể dễ dàng thâm nhập vào cơ thể con người thông qua đường hô hấp và gây nên 1 số bệnh nguy hiểm như đột quỵ, tim mạch, ung thư….Người thường xuyên phải tiếp xúc với bụi mịn có thể gặp phải các vấn đề về sức khỏe như hắt hơi, sổ mũi, khó thở, khô mắt…khi tiếp xúc lâu dài thì sẽ khiến cho gia tăng tỷ lệ giảm chức năng phổi, viêm phế quản mãn tính và tăng tỷ lệ tử vong do ung thư phổi và bệnh tim ở người bệnh. Theo thống kê thì mỗi năm, bụi mịn pm 2.5 có thể tăng 10 μg / m3, đồng nghĩa với việc số bệnh nhân cấp cứu vì bệnh cao huyết áp sẽ nâng cao 8% và những bệnh về tim mạch cũng nâng cao lên đáng kể.
Ngoài những mối nguy hiểm nói trên thì bụi mịn pm 2.5 còn được mệnh danh là sát thủ có thể thúc đẩy, làm đẩy nhanh quá trình tiến triển của bệnh xơ gan và làm cho nâng cao nguy cơ mắc bệnh chuyển hóa và rối loạn chức năng gan, góp phần vào sự phát triển của bệnh tiểu đường.
2. Bụi mịn pm 1.0 là gì?
Hiểu một cách đơn giản thì bụi mịn pm 1.0 là các hạt bụi dạng lỏng, hoặc rắn trôi nổi ngoài không khí. Chữ PM là viết tắt của chữ tiếng Anh – Particulate Matter, có ý nghĩa là chất dạng hạt (rắn hoặc lỏng). Chỉ số 1.0 là chỉ số kích tấc các hạt với đường kính nhỏ hơn hoặc bằng một micromet. Bụi mịn pm 1.0 (dưới 1 μm) đã xuất hiện tại nước ta từ vài năm trở lại đây, nhất là vào các ngày nhiệt độ xuống thấp hoặc ko khí khô.
Ngoài bệnh khả năng gây ra những bệnh lý về hô hấp, thì bụi mịn pm 1.0 còn có thể tấn công vào phế nang, vượt qua vách ngăn khí – máu của người bệnh để đi vào hệ tuần hoàn và gây bệnh, thậm chí còn có thể ảnh hưởng tới hệ thống thần kinh và gây ảnh hưởng đến cấu trúc của ADN, gây bệnh về tâm lý và giảm trí nhớ nghiêm trọng cho người bệnh.
3. Bụi mịn pm 2.5 và pm 1.0 gây ra các tác hại khôn lường
Nghiên cứu của Cơ quan nghiên cứu ung thư quốc tế IARC và Tổ chức Y tế thế giới WHO đã cho thấy mối tương quan đồng thuận giữa chừng độ ô nhiễm không khí với tỷ lệ người mắc ung thư trong vài năm trở lại đây. Cụ thể, ví như mật độ bụi mịn pm 1.0 có trong không khí tăng lên 10μg/m3 thì tỷ lệ ung thư cũng sẽ nâng cao 22%, và mật độ bụi mịn pm 2.5 tăng thêm 10 μg/m3 thì tỷ lệ ung thư phổi sẽ tăng tới 36%.
Bụi mịn pm 2.5 và pm 1.0 thâm nhập vào cơ thể người thông qua hệ thống hô hấp lúc con người hít thở, tùy vào kích tấc của hạt bụi thì chừng độ thâm nhập sẽ có sự khác nhau. Trong khi bụi mịn pm 1.0 đi vào cơ thể qua đường dẫn khí và tích tụ lại trên phổi, thì bụi mịn pm 2.5 lại nguy hiểm hơn vì chúng có thể luồn lách vào các túi phổi, tĩnh mạch phổi và thâm nhập vào hệ tuần hoàn máu của người bệnh.
Cơ thể người có sự tích tụ bụi mịn pm 2.5 và bụi mịn pm 1.0 trong thời gian dài sẽ làm cho tăng nguy cơ phát bệnh ở hệ thống tim mạch, hô hấp, tuần hoàn và cả hệ sinh sản.
4. Làm thế nào để bảo vệ sức khỏe lúc không khí bị ô nhiễm?
Để có thể bảo vệ sức khỏe của bản thân và gia đình khỏi mối liên hệ giữa ô nhiễm ko khí và gia tăng ung thư thì việc thứ 1 là nên giảm triệt để những căn nguyên sinh ra và phát tán bụi. Đồng thời ưu tiên tiêu dùng các phương tiện giao thông có nhiên liệu thân thiện với môi trường.
Song song với đó, nên phủ xanh môi trường sống và nâng cao ý thức bảo vệ môi trường ở mỗi người, cộng đồng. Nếu không cần thiết thì hãy tránh xa các nguồn gây ô nhiễm không khí, lúc ra đường thì hãy đeo khẩu trang.Ngoài ra, cũng buộc phải tăng hệ thống miễn dịch bằng phương pháp lên kế hoạch ăn uống với khẩu phần ăn giàu chế độ dinh dưỡng, rau xanh, trái cây giàu vitamin…để giúp hình thành và duy trì lớp niêm mạc ở đường hô hấp và đường tiêu hóa, giúp cơ thể có thể chống lại thương tổn tế bào, nâng cao cung cấp oxy cho tế bào.
Nguồn: https://med.mlife.com.vn/bui-min-la-gi