Toàn quốc CÁC YẾU TỐ GIẢM NHẸ HÌNH PHẠT LIÊN QUAN ĐẾN NHÂN THÂN NGƯỜI PHẠM TỘI

Bên cạnh việc xem xét hành vi phạm tội, giá trị tài sản bị chiếm đoạt và các tình tiết tăng – giảm trách nhiệm hình sự khác, một trong những căn cứ quan trọng để Hội đồng xét xử quyết định mức hình phạt đối với người phạm tội tham ô trong các doanh nghiệp ngoài quốc doanh chính là yếu tố nhân thân của bị cáo.
Theo quy định tại Điều 50 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017, cùng với hướng dẫn tại Mục 5 Phần I Công văn số 212/TANDTC-PC ngày 13/09/2019 của Tòa án nhân dân Tối cao, nhân thân người phạm tội là tổng hòa các yếu tố về thân thế, điều kiện gia đình, hoàn cảnh sống, quá trình công tác, những đóng góp cho xã hội hoặc Nhà nước và các mối quan hệ đặc biệt có ảnh hưởng đến việc lượng hình trong xét xử.
Các tình tiết thể hiện nhân thân tốt và thường được Tòa án xem xét để giảm nhẹ hình phạt bao gồm:
Có người thân trong gia đình là người có công với cách mạng hoặc có thành tích đặc biệt
Bị cáo có thể được xem xét giảm nhẹ nếu trong gia đình có cha, mẹ, vợ, chồng, con ruột hoặc anh, chị, em ruột là người có công với nước, được Nhà nước ghi nhận và phong tặng các danh hiệu cao quý như Anh hùng Lao động, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, Bà mẹ Việt Nam anh hùng, hoặc các hình thức khen thưởng vinh dự khác. Điều này phản ánh truyền thống gia đình tốt đẹp, đóng góp cho đất nước, qua đó phần nào tác động tích cực đến việc đánh giá nhân thân bị cáo.
Bị cáo có thân nhân là liệt sĩ
Trong trường hợp bị cáo có anh, chị, em ruột hy sinh vì Tổ quốc và được công nhận là liệt sĩ, Tòa án có thể xem xét đây là yếu tố giảm nhẹ vì thể hiện sự mất mát to lớn trong gia đình, góp phần vào nền độc lập dân tộc.
Bị cáo có tình trạng sức khỏe đặc biệt
Nếu người phạm tội là người tàn tật hoặc bị thương tật do tai nạn trong lao động hoặc trong khi thực hiện nhiệm vụ công tác, với mức thương tật từ 31% trở lên, thì hoàn cảnh cá nhân này cũng được xem xét giảm nhẹ. Điều này nhằm thể hiện sự nhân đạo trong xét xử, bảo vệ quyền lợi cho những người có hoàn cảnh khó khăn về thể chất.
Trách nhiệm hình sự không hoàn toàn thuộc về bị cáo
Một số trường hợp, hậu quả của hành vi phạm tội không hoàn toàn do lỗi của bị cáo gây ra, ví dụ như:

• Người bị hại cũng có một phần lỗi trong việc để xảy ra thiệt hại;
• Thiệt hại xảy ra một phần hoặc toàn bộ do nguyên nhân từ người thứ ba.

Những yếu tố này cho thấy mức độ lỗi của bị cáo giảm, từ đó có thể được Tòa án ghi nhận là tình tiết giảm nhẹ.
Gia đình bị cáo chủ động bồi thường thiệt hại
Trường hợp người thân của bị cáo – như cha mẹ, vợ chồng, con cái – tự nguyện bồi thường thiệt hại hoặc khắc phục hậu quả thay cho bị cáo, cho thấy tinh thần trách nhiệm và thiện chí từ phía gia đình, góp phần làm giảm tác động tiêu cực của hành vi phạm tội đối với người bị hại hoặc xã hội.
Người bị hại hoặc đại diện hợp pháp xin giảm nhẹ cho bị cáo
Trong các vụ án mà thiệt hại chủ yếu liên quan đến tài sản, nếu người bị hại hoặc người đại diện hợp pháp của họ có đơn xin giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo thì đây được xem là sự tha thứ và thiện chí từ phía bị hại. Đây là yếu tố có thể được Tòa án ghi nhận là tình tiết giảm nhẹ.
Phạm tội trong tình huống đặc biệt, mang tính bắt buộc, đột xuất
Bị cáo có thể được hưởng tình tiết giảm nhẹ nếu phạm tội trong hoàn cảnh xuất phát từ yêu cầu công tác đột xuất và mang tính cấp bách như: làm nhiệm vụ cứu hộ, cứu nạn trong thiên tai, bão lũ, dịch bệnh; tham gia các hoạt động khẩn cấp phục vụ lợi ích cộng đồng mà bị đặt vào tình thế khó tránh khỏi việc thực hiện hành vi sai phạm.
Ngoài những trường hợp nêu trên, trong quá trình xét xử, Tòa án cũng có thể xem xét thêm các yếu tố khác liên quan đến nhân thân, miễn sao những yếu tố đó phản ánh khách quan về hoàn cảnh, động cơ, thái độ của bị cáo trong cuộc sống và trong vụ án cụ thể. Tuy nhiên, mọi tình tiết giảm nhẹ mang tính nhân thân không được quy định cụ thể trong luật hoặc công văn hướng dẫn phải được nêu rõ ràng trong bản án nhằm đảm bảo tính minh bạch, đúng pháp luật. Long Phan PMT cam kết cung cấp dịch vụ tư vấn chuyên nghiệp, nhanh chóng và hiệu quả, giúp Quý khách hàng giải quyết các vấn đề pháp lý liên quan một cách thuận lợi và đúng quy định. Liên hệ ngay hotline 1900636387 để được tư vấn miễn phí.