I. Nhà sàn là gì?
Nhà sàn từ lâu không còn xa lạ với một số bộ phận dân tộc người Việt. Vì chúng được xây dựng khá phổ biến ở các vùng miền núi Việt Nam không chỉ là nhà ở, che mưa, che nắng mà còn giúp con người tránh khỏi thú dữ trong rừng sâu.
Hiện nay, nhà sàn vẫn được sử dụng và xây dựng ngày càng nhiều không chỉ ở vùng núi, mà còn ở cả nông thôn, thành thị trở thành giá trị di sản văn hóa truyền thống của người Việt.
Tuy nhiên, một số bạn đọc trẻ còn thắc mắc, chưa biết nhà sàn là gì, được xây dựng như thế nào? Trên thực tế thì nhà sàn là mẫu nhà ở của người dân tộc nhằm tránh thú dữ khi sinh sống trong rừng sâu. Chúng được xây dựng từ những nguyên vật liệu rất thô sơ như tre, gỗ, ... dựng thành cột trên mặt đất hoặc mặt nước. Với người dân tộc Tày và Nùng ở Việt Nam thì họ thường xây dựng kiến trúc nhà sàn dựa lưng vào núi, đồi, hướng mặt ra đồng ruộng thu hút ánh nắng từ thiên nhiên. Do đó, mặt bằng của nhà sàn thường có bề mặt ngang hẹp và lòng nhà sâu, trong nhà có từ 7 - 9 hàng cột.
Tuy nhiên, chúng xây dựng không theo một mẫu quy chuẩn nào bởi mỗi dân tộc có cách thiết kế nhà sàn khác nhau tùy thuộc theo điều kiện sống của họ. Nhưng nhìn chung những nguyên liệu như: tre, gỗ, vầu, ... vẫn là nguyên vật liệu được khai thác chính.
II. Thiết kế nhà sàn đẹp
1. Hướng thiết kế
Hiện nay, nhà sàn có nhiều ý tưởng và mục đích thiết kế các kiểu nhà sàn đẹp khác nhau và pha trộn nhiều phong cách thích hợp để đáp ứng nhu cầu sinh hoạt của người dân. Nhưng chủ yếu các nhà thiết kế chia làm 2 hướng thiết kế chính: phong cách nhà sàn phục vụ khách du lịch và nhà sàn hiện đại cho gia đình.
Với mẫu thiết kế nhà sàn cho khách du lịch thì bạn cần ưu tiên xây dựng trên khu đất rộng, thông thoáng và bày trí đẹp để tạo được cảm giác thoải mái cho du khách. Bên cạnh đó, phải phân chia nhà thành nhiều phòng nhỏ, ngăn cách bằng vách ngăn gỗ và thiết kế thêm nhiều lỗ thoát khí để mang lại cảm giác dễ chịu cho khách du lịch.
Ngoài ra, đặc điểm mẫu thiết kế này là sự mộc mạc, gần gũi, gọn gàng, sạch sẽ, đỗ trang trí đơn giản, không nên quá cầu kỳ, mang tính truyền thống để lại ấn tượng mạnh cho khách.
Còn với thiết kế nhà sàn hiện đại cho gia đình bạn nên chú trọng đến việc chọn hướng và vật liệu xây dựng nhà. Để giữ được nét đẹp truyền thống mà vẫn đáp ứng nhu cầu sinh hoạt của các thành viên bạn nên sử dụng các loại gỗ lim, mít hay nghiến đồng thời bày trí hoa văn kỹ càng để ngôi nhà có đồ bền theo thời gian.
2. Cầu thang nhà
Theo cách thiết kế truyền thống của người Tây Nguyên-Việt Nam thì cầu thang nhà sàn được làm từ những thân cây gỗ to, lâu năm với bậc lẻ là 7 bậc. Mỗi bậc thang đều được đẽo bằng tay với hình thù mang tính đặc trưng của văn hóa người bản địa.
Ở bên trái bậc thang có trạm hình mặt trăng khuyết và đôi bầu vú tượng trưng cho sự nuôi dưỡng. Bên phải cầu thang là hình con rùa tượng trưng cho sự trường tồn vĩnh cửu.
Thông thường nhà sàn sẽ thiết kế 2 tầng trong đó 1 cầu thang ngoài trời lên xuống và một cầu thang bên trong để tiện cho việc đi lại lên xuống giữa hai tầng với nhau.
3. Nguyên liệu
Trên thực tế thì để thiết kế một ngôi nhà sàn đứng chất truyền thống thì người ta sử dụng các nguyên liệu tự nhiên như: gỗ, tre, các loại cây rừng. Tuy nhiên, hiện nay để đáp ứng nhu cầu xây dựng của người dân theo hướng hiện đại. Và đảm bảo độ bền theo thời gian và sự thiếu hụt về nguyên vật liệu cũng như tiết kiệm tối đa chi phí xây dựng thì người dân chuyển dần sang sử dụng bê tông, cốt thép nhưng vẫn giữ được cơ bản nét cổ xưa.
4. Cách thi công
Với mẫu nhà sàn bằng gỗ truyền thống hay hiện đại thì đều có các bước, cách thức thiết kế tương tự nhau, chỉ thay đổi với các nguyên vật liệu khác nhau.Nhìn chung, đều phải thiết kế cột làm trụ chính cho nhà, làm mái, cầu thang, ngăn phòng và lát sàn nhà.
Bên cạnh đó, có thể tạo hình nghệ thuật, trang trí cho ngôi nhà bằng cách chạm khắc nổi trên thân, xà ngang cũng như vẽ những hình ảnh quen thuộc thể hiện đặc trưng văn hóa núi rừng, dân bản địa như: hình ảnh chim, voi, rùa, kỳ đà,... thể hiện việc sùng bái thiên nhiên cũng như sự mong ước về cuộc sống ấm no, hạnh phúc.
5. Bộ phận kết cấu sàn nhà
Với mẫu thiết kế nhà sàn phục vụ khách du lịch thì bạn không cần quá quan tâm đến nguyên vật liệu làm sàn nhà mà chỉ cần sử dụng loại gỗ có chất lượng bình thường và phủ lên đó một lớp sơn bóng, đảm bảo độ min và bền màu.
Còn với mẫu nhà sàn dành cho gia đình thì bạn nên chọn những nguyên liệu bền, chắc lát sàn để có thời gian sử dụng dài hơn. Có thể lựa chọn sàn nhà lát bằng gỗ sơn bóng, thoáng khí, mát mẻ hoặc đổ sàn bằng bê tông, lát gạch lát nền để cho sàn nhà được sạch sẽ.
Tìm hiểu thêm: Mặt tiền nhà mái thái đẹp nhất hiện nay
Nhà sàn từ lâu không còn xa lạ với một số bộ phận dân tộc người Việt. Vì chúng được xây dựng khá phổ biến ở các vùng miền núi Việt Nam không chỉ là nhà ở, che mưa, che nắng mà còn giúp con người tránh khỏi thú dữ trong rừng sâu.
Hiện nay, nhà sàn vẫn được sử dụng và xây dựng ngày càng nhiều không chỉ ở vùng núi, mà còn ở cả nông thôn, thành thị trở thành giá trị di sản văn hóa truyền thống của người Việt.
Tuy nhiên, một số bạn đọc trẻ còn thắc mắc, chưa biết nhà sàn là gì, được xây dựng như thế nào? Trên thực tế thì nhà sàn là mẫu nhà ở của người dân tộc nhằm tránh thú dữ khi sinh sống trong rừng sâu. Chúng được xây dựng từ những nguyên vật liệu rất thô sơ như tre, gỗ, ... dựng thành cột trên mặt đất hoặc mặt nước. Với người dân tộc Tày và Nùng ở Việt Nam thì họ thường xây dựng kiến trúc nhà sàn dựa lưng vào núi, đồi, hướng mặt ra đồng ruộng thu hút ánh nắng từ thiên nhiên. Do đó, mặt bằng của nhà sàn thường có bề mặt ngang hẹp và lòng nhà sâu, trong nhà có từ 7 - 9 hàng cột.
Tuy nhiên, chúng xây dựng không theo một mẫu quy chuẩn nào bởi mỗi dân tộc có cách thiết kế nhà sàn khác nhau tùy thuộc theo điều kiện sống của họ. Nhưng nhìn chung những nguyên liệu như: tre, gỗ, vầu, ... vẫn là nguyên vật liệu được khai thác chính.
II. Thiết kế nhà sàn đẹp
1. Hướng thiết kế
Hiện nay, nhà sàn có nhiều ý tưởng và mục đích thiết kế các kiểu nhà sàn đẹp khác nhau và pha trộn nhiều phong cách thích hợp để đáp ứng nhu cầu sinh hoạt của người dân. Nhưng chủ yếu các nhà thiết kế chia làm 2 hướng thiết kế chính: phong cách nhà sàn phục vụ khách du lịch và nhà sàn hiện đại cho gia đình.
Với mẫu thiết kế nhà sàn cho khách du lịch thì bạn cần ưu tiên xây dựng trên khu đất rộng, thông thoáng và bày trí đẹp để tạo được cảm giác thoải mái cho du khách. Bên cạnh đó, phải phân chia nhà thành nhiều phòng nhỏ, ngăn cách bằng vách ngăn gỗ và thiết kế thêm nhiều lỗ thoát khí để mang lại cảm giác dễ chịu cho khách du lịch.
Ngoài ra, đặc điểm mẫu thiết kế này là sự mộc mạc, gần gũi, gọn gàng, sạch sẽ, đỗ trang trí đơn giản, không nên quá cầu kỳ, mang tính truyền thống để lại ấn tượng mạnh cho khách.
Còn với thiết kế nhà sàn hiện đại cho gia đình bạn nên chú trọng đến việc chọn hướng và vật liệu xây dựng nhà. Để giữ được nét đẹp truyền thống mà vẫn đáp ứng nhu cầu sinh hoạt của các thành viên bạn nên sử dụng các loại gỗ lim, mít hay nghiến đồng thời bày trí hoa văn kỹ càng để ngôi nhà có đồ bền theo thời gian.
2. Cầu thang nhà
Theo cách thiết kế truyền thống của người Tây Nguyên-Việt Nam thì cầu thang nhà sàn được làm từ những thân cây gỗ to, lâu năm với bậc lẻ là 7 bậc. Mỗi bậc thang đều được đẽo bằng tay với hình thù mang tính đặc trưng của văn hóa người bản địa.
Ở bên trái bậc thang có trạm hình mặt trăng khuyết và đôi bầu vú tượng trưng cho sự nuôi dưỡng. Bên phải cầu thang là hình con rùa tượng trưng cho sự trường tồn vĩnh cửu.
Thông thường nhà sàn sẽ thiết kế 2 tầng trong đó 1 cầu thang ngoài trời lên xuống và một cầu thang bên trong để tiện cho việc đi lại lên xuống giữa hai tầng với nhau.
3. Nguyên liệu
Trên thực tế thì để thiết kế một ngôi nhà sàn đứng chất truyền thống thì người ta sử dụng các nguyên liệu tự nhiên như: gỗ, tre, các loại cây rừng. Tuy nhiên, hiện nay để đáp ứng nhu cầu xây dựng của người dân theo hướng hiện đại. Và đảm bảo độ bền theo thời gian và sự thiếu hụt về nguyên vật liệu cũng như tiết kiệm tối đa chi phí xây dựng thì người dân chuyển dần sang sử dụng bê tông, cốt thép nhưng vẫn giữ được cơ bản nét cổ xưa.
4. Cách thi công
Với mẫu nhà sàn bằng gỗ truyền thống hay hiện đại thì đều có các bước, cách thức thiết kế tương tự nhau, chỉ thay đổi với các nguyên vật liệu khác nhau.Nhìn chung, đều phải thiết kế cột làm trụ chính cho nhà, làm mái, cầu thang, ngăn phòng và lát sàn nhà.
Bên cạnh đó, có thể tạo hình nghệ thuật, trang trí cho ngôi nhà bằng cách chạm khắc nổi trên thân, xà ngang cũng như vẽ những hình ảnh quen thuộc thể hiện đặc trưng văn hóa núi rừng, dân bản địa như: hình ảnh chim, voi, rùa, kỳ đà,... thể hiện việc sùng bái thiên nhiên cũng như sự mong ước về cuộc sống ấm no, hạnh phúc.
5. Bộ phận kết cấu sàn nhà
Với mẫu thiết kế nhà sàn phục vụ khách du lịch thì bạn không cần quá quan tâm đến nguyên vật liệu làm sàn nhà mà chỉ cần sử dụng loại gỗ có chất lượng bình thường và phủ lên đó một lớp sơn bóng, đảm bảo độ min và bền màu.
Còn với mẫu nhà sàn dành cho gia đình thì bạn nên chọn những nguyên liệu bền, chắc lát sàn để có thời gian sử dụng dài hơn. Có thể lựa chọn sàn nhà lát bằng gỗ sơn bóng, thoáng khí, mát mẻ hoặc đổ sàn bằng bê tông, lát gạch lát nền để cho sàn nhà được sạch sẽ.
Tìm hiểu thêm: Mặt tiền nhà mái thái đẹp nhất hiện nay