Dạy dỗ trẻ em là nghĩa vụ của người lớn đối với thế hệ tương lai. Đây là công việc đòi hỏi nhiều công sức và thời gian, bởi vậy mỗi người lớn nên dành tâm sức để dạy trẻ, chuẩn bị cho bé kỹ năng sống và một tâm thái lạc quan tích cực. Điều này quan trọng hơn nhiều so với điểm số hoặc thành tích học tập.
Trên thực tế, khi bảo ban trẻ em có rất nhiều điều không như ý. Khi trẻ học không tốt, áp lực tâm lý khiến cha mẹ bực bội, tức giận mắng hoặc phạt con. Mặc dù vậy, có rất nhiều nguyên nhân dẫn tới tình trạng học lực của trẻ kém. Trong đó, không hẳn toàn bộ lỗi đều thuộc về con.
Trước khi phạt các con, cha mẹ cũng cần tự nhìn lại mình, xem bản thân có phạm những sai lầm dưới đây hay không, dẫn tới tình huống con học ngày càng kém hơn.
Sai lầm đầu tiên: Liên tục thúc giục, ép con học
Nhiều bậc cha mẹ cho rằng con học dốt vì lười, thời gian dành cho việc học chưa đủ nên bắt con học thật nhiều với nguồn giáo viên nước ngoài hàng ngày. Đứa trẻ đi học cả ngày ở trường, đến tối lại tiếp tục phải ngồi vào bàn học, “học cho đến xong bài mới thôi”. Trẻ con hiếu động ham chơi, khi bị ép học quá nhiều dẫn đến chán nản về tinh thần, sinh ra tâm lý ghét đi học, chỉ muốn nghỉ.
Hoặc có nhiều người lớn, khi nhìn thấy con trẻ đang lúc rảnh rỗi hoặc đang vui chơi, liền thúc giục: “Tranh thủ mà học cho xong bài đi rồi mai nghỉ đỡ phải học”, “Con chơi nhiều rồi đấy, đi làm bài tập ngay đi!”. Như vậy việc học, có thể là quá trình thú vị tìm hiểu và khám phá kiến thức đã trở thành một hoạt động bắt buộc và tẻ nhạt. Hậu quả là khiến trẻ sinh ra suy nghĩ làm bài cho nhanh, qua loa để tiếp tục được chơi.
Nếu như mục đích của giáo dục là để con trẻ tiếp thu kiến thức và nâng cao khả năng tư duy, thì có thể thấy, một đứa trẻ luôn học để đối phó, không phải xuất phát từ thực tâm hay niềm yêu thích đã không đạt được mục đích này.
Sai lầm thứ hai: Cáu kỉnh và chê bai con
Bất cứ một câu nói nào của người lớn, nhất là những câu nói nhắc đi nhắc lại, đều có thể hình thành khái niệm đối với trẻ. Những lời mắng nhiếc như “Sao con học dốt thế? Mẹ nói mãi mà không hiểu”, “Có mỗi học thôi mà con cũng không giỏi được là sao?” rất phổ biến.
Nhiều bậc phụ huynh khi dạy dỗ con, vì không đủ kiên nhẫn khi con chưa hiểu kiến thức nên thường xuyên có những lời mắng mỏ về học lực của trẻ, vô tình khiến đứa trẻ nghĩ rằng “Mình học dốt”. Con sẽ không còn muốn cố gắng vì tự mặc định bản thân vốn không học giỏi.
Thay vào đó, phụ huynh nên khen và khuyến khích những điểm tốt của con nhiều hơn. Ví dụ như nỗ lực của con trong học tập, đứa trẻ đã tiến bộ hơn so với trước… những điều này tuy có phần “vô hình” hơn điểm số nhưng cũng bộc lộ cha mẹ đã đánh giá cao sự nỗ lực của con.
Bằng cách khen ngợi từng ưu điểm nhỏ của trẻ, con sẽ dần tự tin hơn, cha mẹ cũng xây dựng được cho con niềm đam mê học tập.
Sai lầm thứ ba: Quá để tâm đến kết quả
Từng có phụ huynh luôn nói với con trai: “Nếu con được điểm 10 thì mẹ sẽ mua đồ chơi cho con”, “Chỉ được có ngần này thôi à, con nhìn xem con sai ở đâu rồi?”. Và đây không phải hiện tượng “hiếm” khi cha mẹ Việt dạy con.
Nếu dùng cách coi điểm số là tiêu chuẩn để đánh giá con học tốt hay dốt thì cha mẹ đã tạo cho trẻ một áp lực vô hình. Có nhiều lý do dẫn đến việc con làm bài không tốt ví như con bị mệt hôm đi thi, tâm trạng căng thẳng khiến con có kết quả kém … Nếu phụ huynh luôn hy vọng con phải liên tục học tốt, chẳng phải chúng ta đã đặt nặng mong muốn của bản thân lên vai con rồi sao? Người lớn còn có thể mắc sai lầm, nữa là những đứa trẻ vốn đang mò mẫm từng bước tìm hiểu về thế giới này.
Hơn nữa có những đứa trẻ học giỏi tiếng Anh, nhưng không giỏi toán hoặc các môn khoa học, nếu cứ tạo sức ép rằng con phải học đều tất cả các môn sẽ khiến con chán nản hoặc sinh ra ý nghĩ mình phải được điểm cao bằng mọi cách. Từ đó mà hỏi bài bạn, gian lận để có được kết quả như cha mẹ mong muốn.
Sai lầm thứ tư: So sánh con với bạn A, bạn B
“Sao con không nhìn bạn A kìa, nhà nó không giàu mà còn học giỏi thế”, “Con hãy xem bạn B kìa, lần nào bạn ấy cũng được tuyên dương ở lớp, con không xấu hổ à”. Một số phụ huynh cho rằng so sánh con với các bạn sẽ khiến con thấy chỗ thiếu sót của bản thân để thay đổi.
Thực tế thì trẻ con sẽ cảm thấy không được tôn trọng, tự ti và sinh ra suy nghĩ ghen tị. Nếu như con chỉ cố gắng để vượt qua “đứa trẻ kia” thì mục đích học tập của trẻ chỉ là tranh hơn thua với người khác, chứ không phải kiến tạo kiến thức, tạo giá trị cho chính mình.
Mỗi đứa trẻ giống như một gam màu của cuộc sống, vô cùng phong phú và đa dạng. Có bé thích học âm nhạc, có bé thiên hướng về ngôn ngữ, có em lại thích học toán và các môn khoa học… Phụ huynh không nên bắtép con hướng theo hình tượng của một người khác, mà nên động viên giúp con nhìn ra những điểm tốt.
Khi thấy con học kém, trước khi mắng nhiếctrách mắng con, các bậc cha mẹ chúng ta đều nên nhìn lại chính mìnhbản thân một chút, xem xem cách chỉ bảo con của mình đã khá lên chưa, xem mình đã xem xét và cân nhắc cảm xúc của con chưa?
Phụ huynh nên nhớ, dạy con đạt điểm 10 hay học tốt không phải mục đích cuối cùng mà dạy con trở thành một người có nhân cách tốt, thành tựu phẩm cách của con mới là điều mang đến điều đúng đắn cho con suốt cả cuộc đời.
Today Education - Giáo viên bản ngữ
Trên thực tế, khi bảo ban trẻ em có rất nhiều điều không như ý. Khi trẻ học không tốt, áp lực tâm lý khiến cha mẹ bực bội, tức giận mắng hoặc phạt con. Mặc dù vậy, có rất nhiều nguyên nhân dẫn tới tình trạng học lực của trẻ kém. Trong đó, không hẳn toàn bộ lỗi đều thuộc về con.
Trước khi phạt các con, cha mẹ cũng cần tự nhìn lại mình, xem bản thân có phạm những sai lầm dưới đây hay không, dẫn tới tình huống con học ngày càng kém hơn.
Sai lầm đầu tiên: Liên tục thúc giục, ép con học
Nhiều bậc cha mẹ cho rằng con học dốt vì lười, thời gian dành cho việc học chưa đủ nên bắt con học thật nhiều với nguồn giáo viên nước ngoài hàng ngày. Đứa trẻ đi học cả ngày ở trường, đến tối lại tiếp tục phải ngồi vào bàn học, “học cho đến xong bài mới thôi”. Trẻ con hiếu động ham chơi, khi bị ép học quá nhiều dẫn đến chán nản về tinh thần, sinh ra tâm lý ghét đi học, chỉ muốn nghỉ.
Hoặc có nhiều người lớn, khi nhìn thấy con trẻ đang lúc rảnh rỗi hoặc đang vui chơi, liền thúc giục: “Tranh thủ mà học cho xong bài đi rồi mai nghỉ đỡ phải học”, “Con chơi nhiều rồi đấy, đi làm bài tập ngay đi!”. Như vậy việc học, có thể là quá trình thú vị tìm hiểu và khám phá kiến thức đã trở thành một hoạt động bắt buộc và tẻ nhạt. Hậu quả là khiến trẻ sinh ra suy nghĩ làm bài cho nhanh, qua loa để tiếp tục được chơi.
Nếu như mục đích của giáo dục là để con trẻ tiếp thu kiến thức và nâng cao khả năng tư duy, thì có thể thấy, một đứa trẻ luôn học để đối phó, không phải xuất phát từ thực tâm hay niềm yêu thích đã không đạt được mục đích này.
Sai lầm thứ hai: Cáu kỉnh và chê bai con
Bất cứ một câu nói nào của người lớn, nhất là những câu nói nhắc đi nhắc lại, đều có thể hình thành khái niệm đối với trẻ. Những lời mắng nhiếc như “Sao con học dốt thế? Mẹ nói mãi mà không hiểu”, “Có mỗi học thôi mà con cũng không giỏi được là sao?” rất phổ biến.
Nhiều bậc phụ huynh khi dạy dỗ con, vì không đủ kiên nhẫn khi con chưa hiểu kiến thức nên thường xuyên có những lời mắng mỏ về học lực của trẻ, vô tình khiến đứa trẻ nghĩ rằng “Mình học dốt”. Con sẽ không còn muốn cố gắng vì tự mặc định bản thân vốn không học giỏi.
Thay vào đó, phụ huynh nên khen và khuyến khích những điểm tốt của con nhiều hơn. Ví dụ như nỗ lực của con trong học tập, đứa trẻ đã tiến bộ hơn so với trước… những điều này tuy có phần “vô hình” hơn điểm số nhưng cũng bộc lộ cha mẹ đã đánh giá cao sự nỗ lực của con.
Bằng cách khen ngợi từng ưu điểm nhỏ của trẻ, con sẽ dần tự tin hơn, cha mẹ cũng xây dựng được cho con niềm đam mê học tập.
Sai lầm thứ ba: Quá để tâm đến kết quả
Từng có phụ huynh luôn nói với con trai: “Nếu con được điểm 10 thì mẹ sẽ mua đồ chơi cho con”, “Chỉ được có ngần này thôi à, con nhìn xem con sai ở đâu rồi?”. Và đây không phải hiện tượng “hiếm” khi cha mẹ Việt dạy con.
Nếu dùng cách coi điểm số là tiêu chuẩn để đánh giá con học tốt hay dốt thì cha mẹ đã tạo cho trẻ một áp lực vô hình. Có nhiều lý do dẫn đến việc con làm bài không tốt ví như con bị mệt hôm đi thi, tâm trạng căng thẳng khiến con có kết quả kém … Nếu phụ huynh luôn hy vọng con phải liên tục học tốt, chẳng phải chúng ta đã đặt nặng mong muốn của bản thân lên vai con rồi sao? Người lớn còn có thể mắc sai lầm, nữa là những đứa trẻ vốn đang mò mẫm từng bước tìm hiểu về thế giới này.
Hơn nữa có những đứa trẻ học giỏi tiếng Anh, nhưng không giỏi toán hoặc các môn khoa học, nếu cứ tạo sức ép rằng con phải học đều tất cả các môn sẽ khiến con chán nản hoặc sinh ra ý nghĩ mình phải được điểm cao bằng mọi cách. Từ đó mà hỏi bài bạn, gian lận để có được kết quả như cha mẹ mong muốn.
Sai lầm thứ tư: So sánh con với bạn A, bạn B
“Sao con không nhìn bạn A kìa, nhà nó không giàu mà còn học giỏi thế”, “Con hãy xem bạn B kìa, lần nào bạn ấy cũng được tuyên dương ở lớp, con không xấu hổ à”. Một số phụ huynh cho rằng so sánh con với các bạn sẽ khiến con thấy chỗ thiếu sót của bản thân để thay đổi.
Thực tế thì trẻ con sẽ cảm thấy không được tôn trọng, tự ti và sinh ra suy nghĩ ghen tị. Nếu như con chỉ cố gắng để vượt qua “đứa trẻ kia” thì mục đích học tập của trẻ chỉ là tranh hơn thua với người khác, chứ không phải kiến tạo kiến thức, tạo giá trị cho chính mình.
Mỗi đứa trẻ giống như một gam màu của cuộc sống, vô cùng phong phú và đa dạng. Có bé thích học âm nhạc, có bé thiên hướng về ngôn ngữ, có em lại thích học toán và các môn khoa học… Phụ huynh không nên bắtép con hướng theo hình tượng của một người khác, mà nên động viên giúp con nhìn ra những điểm tốt.
Khi thấy con học kém, trước khi mắng nhiếctrách mắng con, các bậc cha mẹ chúng ta đều nên nhìn lại chính mìnhbản thân một chút, xem xem cách chỉ bảo con của mình đã khá lên chưa, xem mình đã xem xét và cân nhắc cảm xúc của con chưa?
Phụ huynh nên nhớ, dạy con đạt điểm 10 hay học tốt không phải mục đích cuối cùng mà dạy con trở thành một người có nhân cách tốt, thành tựu phẩm cách của con mới là điều mang đến điều đúng đắn cho con suốt cả cuộc đời.
Today Education - Giáo viên bản ngữ