Toàn quốc BIỆN PHÁP PHÁP LÝ KHI CHA HOẶC MẸ BỊ CẤM THĂM CON SAU LY HÔN

Trong xã hội hiện đại, ly hôn không còn là điều hiếm gặp, và đi kèm theo đó là hàng loạt vấn đề phát sinh liên quan đến con chung. Một trong những vấn đề khiến nhiều cha hoặc mẹ sau ly hôn trăn trở, thậm chí rơi vào bế tắc, chính là việc bị ngăn cản quyền thăm nom, chăm sóc con cái. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến mối quan hệ tình cảm giữa cha mẹ và con mà còn có thể gây tổn thương sâu sắc đến tâm lý trẻ. Pháp luật Việt Nam quy định rõ ràng quyền và nghĩa vụ của cha hoặc mẹ không trực tiếp nuôi con sau ly hôn, trong đó có quyền được thăm nom, chăm sóc và giáo dục con mà không bị bất kỳ cá nhân hay tổ chức nào cản trở. Khi quyền này bị vi phạm, pháp luật cho phép cha hoặc mẹ có thể thực hiện các bước tố cáo để yêu cầu cơ quan có thẩm quyền can thiệp, xử lý hành vi vi phạm, đồng thời bảo vệ lợi ích chính đáng của cả cha mẹ và con.

Căn cứ theo Điều 83 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014, cha hoặc mẹ không phải là người được giao quyền trực tiếp chăm sóc, nuôi dưỡng con sau khi ly hôn vẫn có quyền đầy đủ trong việc thăm nom, thể hiện tình cảm và đồng hành cùng con trong quá trình phát triển, trừ trường hợp bị Tòa án hạn chế quyền này vì lý do chính đáng. Việc bị cản trở, ngăn cấm, gây khó dễ trong việc thăm con là hành vi vi phạm pháp luật và hoàn toàn có thể bị xử lý theo quy định. Khi phát hiện hành vi ngăn cản, cha hoặc mẹ bị ảnh hưởng có quyền làm đơn tố cáo gửi đến cơ quan có thẩm quyền để yêu cầu can thiệp, đảm bảo quyền lợi chính đáng cho bản thân cũng như quyền được gắn kết tình cảm giữa cha mẹ và con.

Để thực hiện quyền tố cáo, trước tiên cần xác định đúng cơ quan có thẩm quyền giải quyết vụ việc. Theo Điều 56 Nghị định số 144/2021/NĐ-CP và các quy định tại Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012 (được sửa đổi, bổ sung năm 2020), cơ quan có trách nhiệm tiếp nhận và xử lý hành vi cản trở quyền thăm con bao gồm: Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã, cấp huyện tùy theo mức độ vụ việc; Cơ quan Công an cấp xã hoặc cấp huyện nơi xảy ra hành vi vi phạm. Những cơ quan này có trách nhiệm kiểm tra, xác minh nội dung tố cáo và xử lý người có hành vi vi phạm theo đúng quy định.

Việc tố cáo hành vi cản trở quyền thăm con cần được thực hiện theo đúng trình tự pháp luật quy định. Người tố cáo cần chuẩn bị một bộ hồ sơ đầy đủ bao gồm: đơn tố cáo trình bày rõ nội dung sự việc, thông tin của người có hành vi vi phạm; bản sao có chứng thực bản án hoặc quyết định ly hôn do Tòa án ban hành; giấy khai sinh của con; giấy tờ tùy thân của người tố cáo như căn cước công dân hoặc hộ chiếu (có chứng thực); các tài liệu, bằng chứng chứng minh hành vi ngăn cản như tin nhắn, ghi âm, video, lời khai của người chứng kiến, v.v. Sau khi hoàn thiện hồ sơ, người tố cáo có thể nộp trực tiếp hoặc gửi qua đường bưu điện đến cơ quan có thẩm quyền giải quyết tố cáo.

Theo Luật Tố cáo năm 2018, sau khi nhận được hồ sơ hợp lệ, trong vòng 7 ngày làm việc, cơ quan có thẩm quyền phải kiểm tra, rà soát thông tin và quyết định có thụ lý vụ việc hay không. Nếu đơn đủ điều kiện, cơ quan này sẽ tiến hành xác minh nội dung tố cáo bằng cách thu thập thêm tài liệu, làm việc với người có liên quan và đưa ra kết luận cuối cùng. Kết luận phải được gửi đến người tố cáo trong thời hạn 5 ngày làm việc kể từ khi ban hành.

Trường hợp hành vi cản trở quyền thăm con được xác định là có căn cứ, người thực hiện hành vi này có thể bị xử phạt hành chính theo Điều 56 Nghị định 144/2021/NĐ-CP. Cụ thể, mức phạt tiền từ 5 triệu đồng đến 10 triệu đồng sẽ được áp dụng đối với hành vi ngăn cản việc thăm nom giữa cha mẹ và con (trừ khi người thăm nom bị Tòa án hạn chế quyền theo quyết định có hiệu lực pháp luật). Hành vi cản trở này cũng có thể áp dụng với trường hợp ông bà bị cản trở không được gặp cháu hoặc anh chị em bị ngăn cản gặp gỡ nhau.

Ngoài ra, người bị cản trở còn có thể áp dụng đồng thời các biện pháp pháp lý khác, như yêu cầu thi hành án dân sự nếu bản án ly hôn đã có hiệu lực nhưng không được thực hiện nghiêm túc, hoặc khởi kiện ra Tòa án yêu cầu thay đổi người trực tiếp nuôi con nếu có đủ căn cứ chứng minh người hiện đang trực tiếp chăm sóc không còn đáp ứng được điều kiện nuôi dưỡng tốt nhất cho con.

Tóm lại, việc bị ngăn cản quyền thăm con sau ly hôn là hành vi vi phạm pháp luật và có thể bị xử lý bằng các biện pháp pháp lý phù hợp. Cha hoặc mẹ không trực tiếp nuôi con nên chủ động thu thập chứng cứ, hoàn thiện hồ sơ và thực hiện quyền tố cáo theo quy định của pháp luật để bảo vệ lợi ích hợp pháp cho bản thân và con cái. Long Phan PMT cam kết cung cấp dịch vụ tư vấn chuyên nghiệp, nhanh chóng và hiệu quả, giúp Quý khách hàng giải quyết các vấn đề pháp lý liên quan một cách thuận lợi và đúng quy định. Liên hệ ngay hotline 1900636387 để được tư vấn miễn phí.