Trong hệ sinh thái ao nuôi, tảo mắt (Euglena) là một trong những loại tảo độc gây lo ngại nhất, thường là nguyên nhân gián tiếp dẫn đến các bệnh nguy hiểm như bệnh gan tụy và suy giảm sức đề kháng của tôm . Sự xuất hiện của loại tảo này là một lời cảnh báo rõ ràng về việc chất lượng nước ao nuôi đang bị xuống cấp trầm trọng
Với kinh nghiệm 23 năm đồng hành cùng người nuôi trồng thủy sản, Khai Nhật xin gửi đến bà con cẩm nang chi tiết về cách nhận biết, tìm hiểu nguyên nhân và áp dụng quy trình xử lý dứt điểm tình trạng bùng phát tảo mắt trong ao.
Tảo mắt là gì? Cấu tạo tảo mắt và đặc tính độc đáo
Đặc điểm sinh học của Tảo mắt Euglenophyta
Tảo mắt (trùng roi xanh) là sinh vật đơn bào thuộc ngành Tảo mắt Euglenophyta. Chúng được coi là sinh vật trung gian đặc biệt vì vừa có diệp lục để quang hợp như thực vật, vừa có roi để di chuyển và khả năng dị dưỡng như động vật.
Về cấu tạo tảo mắt, chúng là loài sống riêng lẻ, thường có hình dạng hình thoi hoặc hình lá trầu. Đặc điểm nhận dạng rõ nhất là chúng có một điểm mắt màu đỏ trên thân, giúp lọc ánh sáng và điều hướng cơ thể về phía nguồn sáng để quang hợp.
Môi trường và cơ chế dinh dưỡng
Tảo mắt ưa sống trong môi trường nước ngọt, giàu dinh dưỡng và chất hữu cơ. Mặc dù chúng chủ yếu tự dưỡng bằng cách quang hợp, nhưng khi ánh sáng không đủ, một số loài có thể chuyển sang cơ chế dị dưỡng, hấp thụ các chất hữu cơ trong nước như xác tảo tàn, thức ăn dư thừa dưới đáy ao để tồn tại.
4 Nguyên nhân hàng đầu khiến Tảo mắt bùng phát trong ao nuôi
Việc tảo mắt bùng phát không phải là ngẫu nhiên mà là kết quả của sự mất cân bằng nghiêm trọng trong ao nuôi:
1. Dư thừa Chất hữu cơ: Đây là nguyên nhân hàng đầu. Việc quản lý thức ăn không chuẩn xác, dẫn đến cho tôm ăn quá nhiều, cộng với chất thải tôm không được vệ sinh kỹ lưỡng, sẽ tạo ra lớp mùn bã hữu cơ dưới đáy. Chất hữu cơ này là nguồn thức ăn lý tưởng cho tảo mắt phát triển.
2. Nước ao bị ô nhiễm: Nguồn nước cấp vào ao chưa được xử lý kỹ lưỡng có thể mang theo bào tử tảo mắt. Đồng thời, chất hữu cơ phân hủy sẽ sinh ra các chất độc như NH3, NO2, mà ironically, lại là nguồn dinh dưỡng yêu thích, kích thích tảo mắt phát triển nhanh chóng.
3. Mất cân bằng Tỷ lệ N/P: Khi lượng thức ăn giàu đạm phân hủy, tỷ lệ Nitơ và Photpho (N/P) trong ao tăng quá mức. Sự mất cân bằng này tạo điều kiện cho tảo mắt nói riêng và các loại tảo độc nói chung lấn át tảo có lợi.
4. Thay đổi thời tiết thất thường: Giai đoạn giao mùa hay nắng mưa đột ngột làm tăng tốc độ phân hủy mùn bã hữu cơ, giải phóng dinh dưỡng ồ ạt vào nước, gây ra hiện tượng tảo nở hoa.
Tác hại và Dấu hiệu nhận biết Tảo mắt
Tác hại đối với tôm
Tảo mắt gây hại kép:
• Thiếu oxy và Stress: Tảo mắt hấp thụ oxy cả ngày lẫn đêm. Sự cạnh tranh oxy trực tiếp này khiến tôm bị thiếu oxy, bơi lờ đờ, tấp mé. Ngoài ra, sự chênh lệch pH lớn giữa ngày và đêm do tảo gây ra làm tôm bị stress nghiêm trọng.
• Hoại tử gan: Tảo mắt tiết ra chất độc khi tôm ăn phải, gây hoại tử gan, dẫn đến các bệnh về gan tụy, đường ruột, và phân đứt khúc.
• Ô nhiễm môi trường: Tảo tàn tích tụ dưới đáy ao gây ô nhiễm, giảm oxy hòa tan trầm trọng, và xác tảo còn ảnh hưởng xấu đến hệ tiêu hóa tôm.
Dấu hiệu nhận biết
Quan sát màu nước và hành vi của tảo là cách dễ dàng nhất để nhận biết:
• Màu nước: Có thể chuyển sang màu xanh đen, xanh rau má hoặc nâu đỏ.
• Váng tảo: Tảo mắt thường tạo thành các váng loang lổ như vệt dầu, đặc biệt chỉ xuất hiện nhiều khi trời nắng và lặn xuống khi hết nắng.
• Mùi nước: Nước trong ao có mùi tanh nồng hoặc mùi hôi nhẹ đặc trưng.
Quy trình 3 bước xử lý Tảo mắt an toàn, hiệu quả
Bước 1: Tiến hành cắt tảo
• Cắt tảo bằng hóa chất: Sử dụng các sản phẩm chuyên dụng như Protectol (liều 1kg/ 1500m³ – 2000m³ nước, dùng 4 ngày/ lần) hoặc BKC (liều 1 lít/1000m³ nước) . Bà con nên đánh vào lúc trời nắng (9h – 10h sáng) khi tảo nổi lên nhiều nhất và tắt quạt khoảng 30 phút để hóa chất phát huy tác dụng.
• Cắt tảo bằng vi sinh: Sử dụng men vi sinh chủng Bacillus. Vi sinh cạnh tranh trực tiếp nguồn dinh dưỡng của tảo, tiêu diệt tảo từ từ mà không gây hại môi trường. Nên đánh vi sinh vào ban đêm (khoảng 22h) để đạt hiệu quả cao.
Bước 2: Hấp thụ chất độc và cung cấp oxy
Sau khi cắt tảo, lượng tảo tàn phân hủy sinh ra khí độc như NH3.
• Chạy quạt tối đa: Cung cấp oxy cần thiết cho tôm hô hấp và hỗ trợ quá trình phân hủy xác tảo.
• Hấp thụ khí độc: Sử dụng Yucca hay Zeolite (có thể kết hợp Zeolite liều 20kg/1000m³ nước khi đánh vi sinh) để hấp thụ khí độc sinh ra, đảm bảo an toàn cho tôm.
Bước 3: Vệ sinh môi trường để phòng ngừa tái bùng phát
Nguyên nhân tảo bùng phát trở lại chủ yếu là do đáy ao còn quá nhiều chất hữu cơ.
• Vớt xác tảo và xi phông đáy: Vớt váng bọt, xi phông đáy kỹ lưỡng để loại bỏ chất hữu cơ, ngăn ngừa tảo phát triển trở lại.
• Cấy vi sinh và gây màu nước: Sau khoảng 36 tiếng kể từ khi cắt tảo, tiến hành cấy vi sinh liều cao và gây màu nước để môi trường ao ổn định trở lại
Khai Nhật – Giải pháp xử lý nước và thức ăn thủy sản
Quản lý tảo mắt đòi hỏi sự kết hợp giữa kiến thức kỹ thuật và sản phẩm chất lượng. Khai Nhật tự hào là đơn vị có hơn 23 năm kinh nghiệm chuyên cung cấp các giải pháp xử lý nước và thức ăn thủy sản uy tín,.
Nếu bà con đang gặp khó khăn trong việc xử lý tảo mắt hay cần các sản phẩm cắt tảo an toàn, chất lượng vượt trội, hãy liên hệ ngay với Khai Nhật qua Hotline: 0965.025.702 nhé!
Với kinh nghiệm 23 năm đồng hành cùng người nuôi trồng thủy sản, Khai Nhật xin gửi đến bà con cẩm nang chi tiết về cách nhận biết, tìm hiểu nguyên nhân và áp dụng quy trình xử lý dứt điểm tình trạng bùng phát tảo mắt trong ao.
Tảo mắt là gì? Cấu tạo tảo mắt và đặc tính độc đáo
Đặc điểm sinh học của Tảo mắt Euglenophyta
Tảo mắt (trùng roi xanh) là sinh vật đơn bào thuộc ngành Tảo mắt Euglenophyta. Chúng được coi là sinh vật trung gian đặc biệt vì vừa có diệp lục để quang hợp như thực vật, vừa có roi để di chuyển và khả năng dị dưỡng như động vật.
Về cấu tạo tảo mắt, chúng là loài sống riêng lẻ, thường có hình dạng hình thoi hoặc hình lá trầu. Đặc điểm nhận dạng rõ nhất là chúng có một điểm mắt màu đỏ trên thân, giúp lọc ánh sáng và điều hướng cơ thể về phía nguồn sáng để quang hợp.
Môi trường và cơ chế dinh dưỡng
Tảo mắt ưa sống trong môi trường nước ngọt, giàu dinh dưỡng và chất hữu cơ. Mặc dù chúng chủ yếu tự dưỡng bằng cách quang hợp, nhưng khi ánh sáng không đủ, một số loài có thể chuyển sang cơ chế dị dưỡng, hấp thụ các chất hữu cơ trong nước như xác tảo tàn, thức ăn dư thừa dưới đáy ao để tồn tại.
4 Nguyên nhân hàng đầu khiến Tảo mắt bùng phát trong ao nuôi
Việc tảo mắt bùng phát không phải là ngẫu nhiên mà là kết quả của sự mất cân bằng nghiêm trọng trong ao nuôi:
1. Dư thừa Chất hữu cơ: Đây là nguyên nhân hàng đầu. Việc quản lý thức ăn không chuẩn xác, dẫn đến cho tôm ăn quá nhiều, cộng với chất thải tôm không được vệ sinh kỹ lưỡng, sẽ tạo ra lớp mùn bã hữu cơ dưới đáy. Chất hữu cơ này là nguồn thức ăn lý tưởng cho tảo mắt phát triển.
2. Nước ao bị ô nhiễm: Nguồn nước cấp vào ao chưa được xử lý kỹ lưỡng có thể mang theo bào tử tảo mắt. Đồng thời, chất hữu cơ phân hủy sẽ sinh ra các chất độc như NH3, NO2, mà ironically, lại là nguồn dinh dưỡng yêu thích, kích thích tảo mắt phát triển nhanh chóng.
3. Mất cân bằng Tỷ lệ N/P: Khi lượng thức ăn giàu đạm phân hủy, tỷ lệ Nitơ và Photpho (N/P) trong ao tăng quá mức. Sự mất cân bằng này tạo điều kiện cho tảo mắt nói riêng và các loại tảo độc nói chung lấn át tảo có lợi.
4. Thay đổi thời tiết thất thường: Giai đoạn giao mùa hay nắng mưa đột ngột làm tăng tốc độ phân hủy mùn bã hữu cơ, giải phóng dinh dưỡng ồ ạt vào nước, gây ra hiện tượng tảo nở hoa.
Tác hại và Dấu hiệu nhận biết Tảo mắt
Tác hại đối với tôm
Tảo mắt gây hại kép:
• Thiếu oxy và Stress: Tảo mắt hấp thụ oxy cả ngày lẫn đêm. Sự cạnh tranh oxy trực tiếp này khiến tôm bị thiếu oxy, bơi lờ đờ, tấp mé. Ngoài ra, sự chênh lệch pH lớn giữa ngày và đêm do tảo gây ra làm tôm bị stress nghiêm trọng.
• Hoại tử gan: Tảo mắt tiết ra chất độc khi tôm ăn phải, gây hoại tử gan, dẫn đến các bệnh về gan tụy, đường ruột, và phân đứt khúc.
• Ô nhiễm môi trường: Tảo tàn tích tụ dưới đáy ao gây ô nhiễm, giảm oxy hòa tan trầm trọng, và xác tảo còn ảnh hưởng xấu đến hệ tiêu hóa tôm.
Dấu hiệu nhận biết
Quan sát màu nước và hành vi của tảo là cách dễ dàng nhất để nhận biết:
• Màu nước: Có thể chuyển sang màu xanh đen, xanh rau má hoặc nâu đỏ.
• Váng tảo: Tảo mắt thường tạo thành các váng loang lổ như vệt dầu, đặc biệt chỉ xuất hiện nhiều khi trời nắng và lặn xuống khi hết nắng.
• Mùi nước: Nước trong ao có mùi tanh nồng hoặc mùi hôi nhẹ đặc trưng.
Quy trình 3 bước xử lý Tảo mắt an toàn, hiệu quả
Bước 1: Tiến hành cắt tảo
• Cắt tảo bằng hóa chất: Sử dụng các sản phẩm chuyên dụng như Protectol (liều 1kg/ 1500m³ – 2000m³ nước, dùng 4 ngày/ lần) hoặc BKC (liều 1 lít/1000m³ nước) . Bà con nên đánh vào lúc trời nắng (9h – 10h sáng) khi tảo nổi lên nhiều nhất và tắt quạt khoảng 30 phút để hóa chất phát huy tác dụng.
• Cắt tảo bằng vi sinh: Sử dụng men vi sinh chủng Bacillus. Vi sinh cạnh tranh trực tiếp nguồn dinh dưỡng của tảo, tiêu diệt tảo từ từ mà không gây hại môi trường. Nên đánh vi sinh vào ban đêm (khoảng 22h) để đạt hiệu quả cao.
Bước 2: Hấp thụ chất độc và cung cấp oxy
Sau khi cắt tảo, lượng tảo tàn phân hủy sinh ra khí độc như NH3.
• Chạy quạt tối đa: Cung cấp oxy cần thiết cho tôm hô hấp và hỗ trợ quá trình phân hủy xác tảo.
• Hấp thụ khí độc: Sử dụng Yucca hay Zeolite (có thể kết hợp Zeolite liều 20kg/1000m³ nước khi đánh vi sinh) để hấp thụ khí độc sinh ra, đảm bảo an toàn cho tôm.
Bước 3: Vệ sinh môi trường để phòng ngừa tái bùng phát
Nguyên nhân tảo bùng phát trở lại chủ yếu là do đáy ao còn quá nhiều chất hữu cơ.
• Vớt xác tảo và xi phông đáy: Vớt váng bọt, xi phông đáy kỹ lưỡng để loại bỏ chất hữu cơ, ngăn ngừa tảo phát triển trở lại.
• Cấy vi sinh và gây màu nước: Sau khoảng 36 tiếng kể từ khi cắt tảo, tiến hành cấy vi sinh liều cao và gây màu nước để môi trường ao ổn định trở lại
Khai Nhật – Giải pháp xử lý nước và thức ăn thủy sản
Quản lý tảo mắt đòi hỏi sự kết hợp giữa kiến thức kỹ thuật và sản phẩm chất lượng. Khai Nhật tự hào là đơn vị có hơn 23 năm kinh nghiệm chuyên cung cấp các giải pháp xử lý nước và thức ăn thủy sản uy tín,.
Nếu bà con đang gặp khó khăn trong việc xử lý tảo mắt hay cần các sản phẩm cắt tảo an toàn, chất lượng vượt trội, hãy liên hệ ngay với Khai Nhật qua Hotline: 0965.025.702 nhé!