Toàn quốc Cách chữa bàn chân bẹt ở trẻ em - Hướng dẫn chi tiết cho phụ huynh

Bàn chân bẹt ở trẻ em là tình trạng vòm bàn chân bị sụp xuống, khiến lòng bàn chân tiếp xúc hoàn toàn hoặc gần như hoàn toàn với mặt đất. Đây là hiện tượng sinh lý phổ biến ở trẻ nhỏ dưới 3 tuổi do cấu trúc xương và cơ chưa phát triển đầy đủ. Tuy nhiên, nếu sau 5-6 tuổi mà vòm bàn chân của trẻ vẫn chưa hình thành, đó là bàn chân bẹt bệnh lý và cần được điều trị.
Dấu hiệu nhận biết bàn chân bẹt ở trẻ em

• Khi đứng, toàn bộ lòng bàn chân trẻ áp sát xuống sàn, không có khe lõm ở giữa.
• Trẻ thường xuyên bị mỏi chân khi đi bộ hoặc chơi đùa.
• Trẻ đi không vững, dễ té ngã.
• Có thể kêu đau ở cổ chân, đầu gối hoặc lưng.
• Đế giày của trẻ bị mòn lệch về phía trong.

Phụ huynh cần quan sát kỹ những dấu hiệu này để phát hiện sớm và có hướng can thiệp kịp thời.
Nguyên nhân gây bàn chân bẹt ở trẻ em

• Di truyền: Nếu cha mẹ hoặc người thân có bàn chân bẹt, trẻ có nguy cơ mắc cao hơn.
• Chậm phát triển cơ xương: Trẻ sinh non, nhẹ cân, suy dinh dưỡng dễ bị bàn chân bẹt.
• Mang giày dép không phù hợp: Giày quá mềm, thiếu hỗ trợ vòm chân có thể gây bàn chân bẹt.
• Trẻ thừa cân: Cân nặng lớn gây áp lực lên bàn chân, làm sụp vòm chân.
• Rối loạn phát triển cơ hoặc thần kinh: Một số trường hợp hiếm gặp liên quan đến bệnh lý cơ xương.

Bàn chân bẹt có nguy hiểm Không?
Nếu không được phát hiện và điều trị sớm, bàn chân bẹt ở trẻ em có thể dẫn đến:

• Đau nhức bàn chân, đầu gối, cột sống khi lớn lên.
• Sai lệch tư thế, dáng đi không chuẩn.
• Hạn chế khả năng vận động, thể thao.
• Tăng nguy cơ chấn thương, bong gân khi vận động mạnh.

Việc điều trị kịp thời sẽ giúp trẻ phát triển khỏe mạnh và hạn chế các biến chứng lâu dài.
Cách chữa bàn chân bẹt ở trẻ em hiệu quả
Tập vật lý trị liệu chỉnh hình bàn chân
Đây là phương pháp điều trị không xâm lấn được khuyến nghị áp dụng đầu tiên cho trẻ bị bàn chân bẹt.
Các bài tập cơ bản:

• Tập nhón gót, đi bằng mũi chân.
• Cuộn khăn bằng các ngón chân.
• Nhặt bi hoặc các vật nhỏ bằng ngón chân.
• Đi trên cát, sỏi, thảm lồi lõm để kích thích cơ bàn chân.

Trẻ cần luyện tập hàng ngày từ 15-30 phút, kiên trì trong nhiều tháng để đạt kết quả tốt.
Sử dụng đế giày chỉnh hình (orthotics)
Đế chỉnh hình giúp nâng đỡ vòm bàn chân, điều chỉnh dáng đi và giảm đau hiệu quả.
Lưu ý khi sử dụng:

• Chọn đế giày phù hợp với tình trạng chân và độ tuổi.
• Tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa chỉnh hình trước khi sử dụng.
• Thời gian đầu nên cho trẻ mang từ 1-2 tiếng/ngày, sau đó tăng dần.

Mang giày đúng chuẩn
Giày dép của trẻ nên có:

• Gót cứng, ôm chắc cổ chân.
• Đế vừa đủ cứng, hỗ trợ vòm chân.
• Đế phẳng, chống trơn trượt.

Tuyệt đối tránh sử dụng giày quá mềm, dép lê hoặc giày rộng vì dễ gây sai lệch tư thế bàn chân.
Duy trì cân nặng hợp lý
Thừa cân làm tăng áp lực lên bàn chân, làm nặng thêm tình trạng bẹt chân. Phụ huynh cần:

• Kiểm soát chế độ ăn uống khoa học.
• Khuyến khích trẻ vận động phù hợp như bơi lội, đạp xe, đi bộ nhẹ nhàng.

Massage bàn chân
Massage giúp tăng tuần hoàn máu, hỗ trợ cải thiện cấu trúc vòm chân.
Cách thực hiện:

• Sử dụng dầu dưỡng hoặc kem massage.
• Xoa bóp nhẹ nhàng lòng bàn chân, các ngón chân, gót chân.
• Thực hiện đều đặn mỗi ngày từ 5-10 phút.

Theo dõi và khám định kỳ
Trẻ bị bàn chân bẹt cần được kiểm tra thường xuyên tại các cơ sở y tế chuyên khoa để:

• Đánh giá mức độ tiến triển của bệnh.
• Điều chỉnh phương pháp điều trị nếu cần thiết.
• Đảm bảo bàn chân phát triển đúng hướng.

Phẫu thuật (chỉ định trong trường hợp nặng)
Phẫu thuật chỉ được chỉ định khi:

• Bàn chân bẹt gây đau nặng, hạn chế vận động.
• Không cải thiện sau thời gian dài điều trị bảo tồn.

Tuy nhiên, đa số trẻ bị bàn chân bẹt có thể phục hồi mà không cần phẫu thuật nếu được can thiệp sớm.
Một số lưu ý khi chữa bàn chân bẹt ở trẻ em

• Điều trị bàn chân bẹt là quá trình lâu dài, cần kiên trì.
• Không tự ý mua đế chỉnh hình hay giày chuyên dụng khi chưa có chỉ định bác sĩ.
• Động viên trẻ tập luyện đều đặn, tránh bỏ dở giữa chừng.
• Tránh cho trẻ mang vác vật nặng, đứng lâu.
• Cho trẻ tham gia các hoạt động thể chất nhẹ nhàng, phù hợp với lứa tuổi.

Khi nào cần đưa trẻ đi khám?
Phụ huynh cần đưa trẻ đi khám ngay khi:

• Trẻ trên 5 tuổi vẫn có dấu hiệu bàn chân bẹt.
• Trẻ than đau chân, đầu gối, lưng khi đi lại hoặc chơi thể thao.
• Dáng đi của trẻ bất thường, dễ vấp ngã.
• Giày dép của trẻ bị mòn lệch rõ rệt.

Chẩn đoán sớm và can thiệp kịp thời sẽ giúp trẻ phục hồi hiệu quả và hạn chế biến chứng về sau.
Kết luận

Cách chữa bàn chân bẹt ở trẻ em bao gồm nhiều phương pháp kết hợp như tập vật lý trị liệu, sử dụng đế chỉnh hình, chọn giày phù hợp và duy trì cân nặng hợp lý. Việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời là yếu tố then chốt giúp trẻ phát triển bình thường, tự tin vận động và phòng tránh các biến chứng nguy hiểm.
Phụ huynh hãy kiên trì đồng hành cùng trẻ trong suốt quá trình điều trị để mang lại hiệu quả tốt nhất và giúp trẻ có một đôi chân khỏe mạnh.
>>>> Tại đây: Cách phòng ngừa bệnh tim mạch hiệu quả bạn nên biết
>>>> Tại đây: Hướng dẫn phòng bệnh tay chân miệng hiệu quả cho trẻ