Toàn quốc CHIẾM HỮU ĐẤT ĐAI NGAY TÌNH VÀ KHẢ NĂNG XÁC LẬP QUYỀN SỞ HỮU THEO LUẬT

Trong các tranh chấp quyền sử dụng đất, đặc biệt là những trường hợp xảy ra sau nhiều năm chiếm hữu mà không có sự phản đối từ người khác, một trong những vấn đề pháp lý cốt lõi thường được đặt ra là liệu người đang trực tiếp quản lý, sử dụng thửa đất có quyền sở hữu hợp pháp hay không. Khi đó, nguyên tắc "chiếm hữu ngay tình" sẽ trở thành một trong những yếu tố then chốt để Tòa án đánh giá và ra quyết định. Khái niệm này không chỉ mang ý nghĩa pháp lý sâu sắc mà còn phản ánh thực tiễn sử dụng đất ở Việt Nam, nơi việc quản lý đất đai chịu ảnh hưởng bởi nhiều giai đoạn pháp luật khác nhau và thường thiếu tính liên tục về hồ sơ địa chính.

Căn cứ theo Điều 180 Bộ luật Dân sự năm 2015, chiếm hữu ngay tình được hiểu là trường hợp một cá nhân hoặc tổ chức đang quản lý, sử dụng tài sản mà bản thân họ tin tưởng có cơ sở hợp pháp cho việc chiếm hữu đó, đồng thời không biết hoặc không thể biết rằng việc chiếm hữu là không đúng pháp luật. Đây là một tình trạng pháp lý khá phổ biến trong những vụ việc tranh chấp đất kéo dài, khi người sử dụng đất tin rằng họ có quyền và đã sử dụng một cách ổn định trong thời gian dài mà không bị ngăn cản.

Quan trọng hơn, Điều 236 Bộ luật Dân sự 2015 đã quy định rõ về cơ chế xác lập quyền sở hữu tài sản theo thời hiệu. Cụ thể, trong trường hợp một người chiếm hữu bất động sản như đất đai mà không có căn cứ pháp lý rõ ràng, nhưng việc chiếm hữu được thực hiện một cách ngay tình, công khai và liên tục trong suốt thời gian 30 năm, thì người đó có thể được xác lập quyền sở hữu đối với tài sản kể từ thời điểm bắt đầu chiếm hữu. Tất nhiên, điều kiện này chỉ áp dụng nếu không có quy định pháp luật khác loại trừ hoặc ngăn cản việc xác lập quyền sở hữu theo thời hiệu.

Trong thực tiễn giải quyết các vụ án dân sự về tranh chấp đất đai, quy định này mang ý nghĩa rất lớn. Nếu bên đang sử dụng đất chứng minh được rằng họ đã quản lý và khai thác thửa đất một cách ngay tình, không giấu diếm, không tranh chấp và ổn định liên tục trong 30 năm trở lên, thì đây sẽ là một căn cứ pháp lý vô cùng mạnh để Tòa án xem xét công nhận họ là chủ sở hữu của quyền sử dụng đất. Trong khi đó, bên khởi kiện đòi lại đất sẽ gặp nhiều khó khăn nếu không chứng minh được mình đã thực hiện hành vi giữ quyền đối với đất trong khoảng thời gian đó, hoặc không đưa ra được lý do hợp lý cho việc không khiếu nại, không quản lý đất trong suốt thời gian dài.

Vì vậy, yếu tố "chiếm hữu ngay tình" không chỉ là một khái niệm lý thuyết, mà còn là công cụ pháp lý thiết thực giúp giải quyết dứt điểm những tranh chấp đất đai kéo dài qua nhiều thế hệ, nơi mà giấy tờ pháp lý có thể đã thất lạc hoặc không còn đầy đủ. Tuy nhiên, để áp dụng thành công cơ chế xác lập quyền sở hữu theo thời hiệu này, người đang sử dụng đất cần cung cấp được chứng cứ vững chắc về quá trình sử dụng đất liên tục, công khai và không có tranh chấp – chẳng hạn như lời khai của hàng xóm, giấy nộp thuế, xác nhận của chính quyền địa phương, hoặc các hoạt động cải tạo, xây dựng trên đất.

Tóm lại, chiếm hữu ngay tình kết hợp với việc sử dụng đất liên tục và công khai trong 30 năm là một trong những nền tảng pháp lý vững chắc để xác lập quyền sở hữu tài sản theo quy định của pháp luật hiện hành. Trong bối cảnh nhiều vụ tranh chấp đất đai phát sinh do thiếu chứng từ hoặc sự thay đổi chủ thể sử dụng đất qua nhiều thế hệ, quy định tại Điều 180 và Điều 236 Bộ luật Dân sự 2015 mang lại giải pháp thực tế và công bằng, vừa bảo vệ người sử dụng đất ngay tình, vừa đảm bảo tính ổn định và minh bạch trong quản lý đất đai. Long Phan PMT cam kết cung cấp dịch vụ tư vấn chuyên nghiệp, nhanh chóng và hiệu quả, giúp Quý khách hàng giải quyết các vấn đề pháp lý liên quan một cách thuận lợi và đúng quy định. Liên hệ ngay hotline 1900636387 để được tư vấn miễn phí.