Toàn quốc HIỆU LỰC VÀ QUYỀN NGHĨA VỤ CỦA CÁC BÊN TRONG TRÔNG COI DI SẢN

Trong quá trình giải quyết tranh chấp liên quan đến đất thừa kế mà một bên được nhờ trông coi, việc xác định hiệu lực của thỏa thuận và phân định quyền – nghĩa vụ của các bên là bước quan trọng hàng đầu. Tòa án sẽ tiến hành phân tích kỹ lưỡng các yếu tố pháp lý và thực tiễn nhằm đưa ra quyết định công bằng, bảo đảm quyền lợi hợp pháp của cả người thừa kế lẫn người nhận trông coi. Đây là căn cứ thiết yếu để giải quyết triệt để các mâu thuẫn phát sinh từ việc quản lý, bảo quản tài sản chung.

Trước hết, Tòa án sẽ xem xét tính hợp pháp của thỏa thuận nhờ trông coi. Theo Bộ luật Dân sự 2015, một thỏa thuận về việc trông coi di sản chỉ có hiệu lực khi đáp ứng đầy đủ các yêu cầu về nội dung và hình thức. Cụ thể, Tòa án sẽ kiểm tra thỏa thuận đã được lập thành văn bản hay chưa, và nếu pháp luật yêu cầu, liệu thỏa thuận đó đã được công chứng hoặc chứng thực theo đúng quy định hay chưa. Việc này đảm bảo rằng các bên không thể dựa vào thỏa thuận không hợp pháp để đòi quyền lợi hoặc trốn tránh trách nhiệm.

Tiếp theo, dựa trên thỏa thuận hợp pháp và các quy định liên quan, Tòa án sẽ tiến hành phân định rõ ràng quyền lợi và nghĩa vụ của từng bên trong quan hệ trông coi.

• Đối với người thừa kế (bên nhờ trông coi):
  • Quyền lợi: Người thừa kế có quyền yêu cầu người nhận trông coi trả lại di sản bất cứ lúc nào, trừ khi có thỏa thuận khác; yêu cầu bồi thường nếu tài sản hoặc đất đai bị hư hỏng, mất mát do lỗi của người trông coi; đồng thời có quyền chấm dứt thỏa thuận trông coi theo quy định pháp luật.
  • Nghĩa vụ: Người thừa kế có trách nhiệm thanh toán các chi phí hợp lý, cần thiết mà người trông coi đã bỏ ra để bảo quản và duy trì trạng thái của di sản; nếu có thỏa thuận trước đó, phải trả thù lao cho người nhận trông coi.
• Đối với người nhận trông coi:
  • Quyền lợi: Người nhận trông coi được thanh toán đầy đủ các chi phí hợp lý đã bỏ ra để quản lý và duy trì di sản; được hưởng thù lao theo thỏa thuận nếu có; trong trường hợp có cải tạo, xây dựng làm tăng giá trị đất, quyền lợi từ công sức đóng góp sẽ được Tòa án cân nhắc một cách công bằng.
  • Nghĩa vụ: Người nhận trông coi có trách nhiệm bảo quản di sản cẩn thận như tài sản của chính mình; không được tự ý định đoạt, chuyển nhượng, cho thuê hoặc thế chấp di sản; phải hoàn trả di sản về đúng hiện trạng cho người thừa kế khi được yêu cầu hoặc khi thỏa thuận chấm dứt.

Một vấn đề quan trọng khác mà Tòa án cần đánh giá là công sức và chi phí mà người nhận trông coi đã đầu tư vào cải tạo, xây dựng trên đất. Trong các trường hợp này, Tòa án sẽ tiến hành đánh giá toàn diện về giá trị và mức độ đóng góp thực tế, từ đó đưa ra phán quyết hợp lý nhằm đảm bảo quyền lợi cho bên đã đóng góp, đồng thời duy trì tính công bằng trong việc phân chia di sản.

Ngoài ra, người thừa kế cần đặc biệt chú ý đến thời hiệu khởi kiện, theo quy định tại Điều 623 Bộ luật Dân sự 2015. Thời hạn để yêu cầu Tòa án giải quyết chia thừa kế bất động sản là 30 năm kể từ thời điểm mở thừa kế, tức từ lúc người để lại di sản qua đời. Việc bỏ lỡ thời hiệu này có thể dẫn đến mất quyền khởi kiện, khiến các bên không còn khả năng yêu cầu phân chia hoặc giải quyết tranh chấp liên quan đến di sản.

Như vậy, việc xác định hiệu lực của thỏa thuận nhờ trông coi, quyền và nghĩa vụ của các bên, cũng như xử lý công sức đóng góp là những yếu tố nền tảng để Tòa án ra quyết định giải quyết tranh chấp đất thừa kế một cách chính xác, minh bạch và công bằng, đồng thời giúp các bên hiểu rõ trách nhiệm và quyền lợi của mình, tránh xảy ra mâu thuẫn kéo dài. Long Phan PMT cam kết cung cấp dịch vụ tư vấn chuyên nghiệp, nhanh chóng và hiệu quả, giúp Quý khách hàng giải quyết các vấn đề pháp lý liên quan một cách thuận lợi và đúng quy định. Liên hệ ngay hotline 1900636387 để được tư vấn miễn phí.