Toàn quốc QUYỀN LỢI PHÁP LÝ CỦA BỊ CAN TRONG GIAI ĐOẠN ĐIỀU TRA VÀ TRUY TỐ

Trong quá trình tố tụng hình sự, bị can đóng vai trò trung tâm của các hoạt động điều tra và truy tố, vì vậy pháp luật Việt Nam đã quy định cụ thể những quyền lợi của họ nhằm bảo đảm quyền lợi hợp pháp và công bằng trong mọi giai đoạn của quá trình tố tụng. Theo Điều 60 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, các quyền này không chỉ là cơ sở pháp lý quan trọng để bảo vệ bị can khỏi các hành vi trái pháp luật mà còn giúp họ có cơ hội chủ động tham gia vào việc làm rõ sự thật, chuẩn bị cho việc bào chữa và bảo vệ bản thân trước tòa. Việc hiểu rõ và thực hiện đúng các quyền này là yếu tố then chốt để đảm bảo các nguyên tắc cơ bản về nhân quyền và pháp quyền trong tố tụng hình sự.

Quyền đầu tiên và cơ bản nhất mà bị can được hưởng là quyền được biết lý do bị khởi tố. Điều này có nghĩa là điều tra viên phải thông báo rõ ràng, đầy đủ về tội danh, căn cứ pháp lý và các tình tiết liên quan đến quyết định khởi tố bị can. Đồng thời, bị can có quyền được giải thích chi tiết về bản chất hành vi mà mình bị cáo buộc để hiểu rõ hơn về tình hình pháp lý của bản thân, từ đó có thể cân nhắc các bước đi tiếp theo trong quá trình bào chữa. Quyền này giúp bị can không bị bất ngờ trước các quyết định tố tụng và đảm bảo tính minh bạch trong toàn bộ quá trình điều tra.

Một quyền quan trọng khác là quyền im lặng, được quy định nhằm bảo vệ bị can khỏi việc phải tự buộc tội mình. Theo đó, bị can có quyền từ chối trả lời bất kỳ câu hỏi nào của điều tra viên mà không phải chịu bất kỳ hình phạt nào. Việc sử dụng quyền im lặng không được coi là dấu hiệu thừa nhận tội lỗi hay cản trở quá trình điều tra. Quyền này đảm bảo rằng mọi lời khai của bị can đều được thực hiện tự nguyện, minh bạch và phù hợp với pháp luật, đồng thời góp phần bảo vệ quyền lợi và nhân phẩm của bị can.

Ngoài ra, quyền có người bào chữa là một trong những quyền quan trọng nhất, giúp bị can nhận được sự hỗ trợ pháp lý chuyên nghiệp suốt quá trình tố tụng. Bị can có quyền mời luật sư hoặc người khác làm người bào chữa theo quy định pháp luật. Người bào chữa được phép tham gia các hoạt động tố tụng, gặp gỡ bị can, tư vấn pháp lý và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của thân chủ. Việc này không chỉ giúp bị can hiểu rõ các thủ tục pháp lý mà còn tăng khả năng phòng ngừa các sai sót trong quá trình điều tra, từ đó đảm bảo quyền lợi pháp lý của họ được tôn trọng và thực thi đúng đắn.

Bên cạnh đó, Điều 60 BLTTHS cũng quy định quyền tiếp cận hồ sơ, đọc, ghi chép và sao chụp tài liệu. Sau khi kết thúc giai đoạn điều tra, bị can có quyền xem xét toàn bộ hồ sơ vụ án, ghi chú và sao chụp các tài liệu cần thiết để chuẩn bị cho việc bào chữa. Họ cũng có quyền trình bày ý kiến, đưa ra chứng cứ, yêu cầu các cơ quan tiến hành tố tụng làm rõ sự việc, nhằm tham gia tích cực vào quá trình điều tra. Đồng thời, quyền khiếu nại đối với hành vi, quyết định của cơ quan điều tra và viện kiểm sát là cơ chế giám sát quan trọng để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của bị can, giúp ngăn chặn các hành vi trái pháp luật và đảm bảo quá trình tố tụng diễn ra khách quan, minh bạch.

Như vậy, việc thực hiện đầy đủ các quyền của bị can theo quy định tại Điều 60 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 không chỉ giúp họ bảo vệ bản thân trước các quyết định tố tụng mà còn góp phần nâng cao tính minh bạch, công bằng và pháp quyền trong toàn bộ quá trình điều tra và truy tố. Long Phan PMT cam kết cung cấp dịch vụ tư vấn chuyên nghiệp, nhanh chóng và hiệu quả, giúp Quý khách hàng giải quyết các vấn đề pháp lý liên quan một cách thuận lợi và đúng quy định. Liên hệ ngay hotline 1900636387 để được tư vấn miễn phí.