Toàn quốc THẨM QUYỀN RA QUYẾT ĐỊNH TRƯNG CẦU GIÁM ĐỊNH LẠI TRONG VỤ ÁN HÌNH SỰ

Trong quá trình tố tụng hình sự, kết luận giám định đóng vai trò quan trọng trong việc xác định bản chất của sự việc, làm rõ các tình tiết và góp phần đảm bảo tính khách quan trong việc giải quyết vụ án. Tuy nhiên, không phải lúc nào kết quả giám định lần đầu cũng hoàn toàn chính xác hoặc phù hợp với những chứng cứ khác trong hồ sơ. Khi có nghi ngờ về tính đúng đắn của kết quả giám định, các bên liên quan có thể yêu cầu thực hiện giám định lại. Việc có chấp nhận yêu cầu này hay không sẽ phụ thuộc vào thẩm quyền của cơ quan đang giải quyết vụ án hình sự theo đúng quy định của pháp luật.

Thẩm quyền xem xét và ra quyết định trưng cầu giám định lại được pháp luật quy định rõ ràng, gắn liền với giai đoạn tố tụng cụ thể. Theo đó, cơ quan đang thụ lý và giải quyết vụ án là cơ quan có quyền quyết định việc có cần tiến hành giám định lại hay không. Tùy thuộc vào từng giai đoạn của quá trình tố tụng, thẩm quyền này có thể thuộc về Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát hoặc Tòa án. Cụ thể, nếu vụ án đang trong giai đoạn điều tra, thẩm quyền ra quyết định giám định lại thuộc về cơ quan điều tra đang phụ trách vụ án. Khi hồ sơ đã chuyển sang Viện kiểm sát để thực hiện quyền công tố và kiểm sát hoạt động tố tụng, Viện kiểm sát có thể ra quyết định trưng cầu giám định lại nếu thấy cần thiết. Trong trường hợp vụ án đã được đưa ra xét xử, Tòa án sẽ là cơ quan có quyền ra quyết định này.

Ngoài việc xác định rõ cơ quan có thẩm quyền, pháp luật cũng đặt ra những nguyên tắc nghiêm ngặt trong quá trình giám định lại nhằm bảo đảm tính khách quan và tránh sự trùng lặp hoặc thiên vị trong kết quả giám định. Việc giám định lại lần đầu bắt buộc phải do một giám định viên khác thực hiện, người này không được là người đã tham gia thực hiện giám định lần đầu để tránh ảnh hưởng đến tính độc lập trong đánh giá. Nếu kết quả giữa hai lần giám định vẫn có sự khác biệt, hoặc có căn cứ cho rằng cả hai kết quả trước đều chưa phản ánh đúng bản chất vụ việc, khi đó việc giám định lại lần thứ hai sẽ được tiến hành. Lúc này, thẩm quyền trưng cầu và tổ chức giám định không còn thuộc về một cá nhân giám định viên, mà sẽ do Hội đồng giám định đảm nhiệm. Hội đồng này được thành lập gồm nhiều giám định viên có chuyên môn phù hợp, có trách nhiệm đánh giá, phân tích toàn bộ tài liệu, chứng cứ, và đưa ra kết luận có giá trị pháp lý cao nhất, đảm bảo tính chính xác và khách quan trong vụ án.

Như vậy, có thể thấy rằng quy định về thẩm quyền ra quyết định trưng cầu giám định lại là một cơ chế pháp lý chặt chẽ, được thiết lập nhằm bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các bên và duy trì sự công bằng trong quá trình tố tụng hình sự. Việc tuân thủ đúng quy trình và thẩm quyền khi tiến hành giám định lại không chỉ giúp củng cố tính minh bạch trong hoạt động tư pháp mà còn góp phần ngăn ngừa những sai sót có thể dẫn đến oan sai hoặc bỏ lọt tội phạm. Đây là một trong những yếu tố quan trọng thể hiện nguyên tắc “xác định sự thật khách quan của vụ án” mà Bộ luật Tố tụng Hình sự hướng tới.

Cơ sở pháp lý: Điều 211, Điều 221 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015; Điều 29 Luật Giám định tư pháp 2012. Long Phan PMT cam kết cung cấp dịch vụ tư vấn chuyên nghiệp, nhanh chóng và hiệu quả, giúp Quý khách hàng giải quyết các vấn đề pháp lý liên quan một cách thuận lợi và đúng quy định. Liên hệ ngay hotline 1900636387 để được tư vấn miễn phí.